GIỚI THIỆU VỀ TỔNG QUAN

1. Đặc điểm và tên gọi xã Tân Phú qua các thời kỳ

Tân Phú vào năm 1779 thuộc dinh Long Hồ, phủ Gia Định; năm 1808 thuộc tổng An Bảo, huyện Tân An, tổng Bảo Định; năm 1837 thuộc phủ Hoàng Đạo, tỉnh Vĩnh Long. Năm 1903, Tân Phú thuộc tổng Bảo Đức, Bảo Hoà, tỉnh Bến Tre.

Năm 1930 cho đến trước cách mạng tháng Tám, chính quyền thực dân sáp nhập làng Bình Lợi ở phía Đông, làng Tân Thủy ở phía Tây đặt tên là làng Tân Lợi; sáp nhập làng Hàm Luông và Phú Qui đặt tên là làng Phú Long thuộc tổng Bảo Đức, quận Sóc Sãi.

Năm 1948, cuộc họp của Ủy ban kháng chiến hành chính Nam bộ sáp nhập 6 xã cù lao An Hóa (trong đó có xã Tân Phú) vào huyện Sóc Sãi, tỉnh Bến Tre để thành một địa bàn thống nhất, tiện cho việc chỉ đạo và tổ chức chiến đấu.

Sau Hiệp định Giơnevơ (ngày 20/7/1954), chính quyền Ngô Đình Diệm tách cù lao An Hóa sáp nhập vào tỉnh Mỹ Tho như cũ. Đến tháng 6/1956, trong chủ trương chung, điều chỉnh lại địa giới các tỉnh nam phần của chính quyền Sài Gòn, cù lao An Hóa nhập với cù lao Bảo thành tỉnh mới có tên là Kiến Hòa.

Khởi đầu cuộc chống Mỹ cứu nước, theo yêu cầu nhiệm vụ và tình hình mới, hai xã Tân Lợi và Phú Long sáp nhập lại lấy tên là Tân Phú. Sau cuộc Đồng Khởi năm 1960, Tân Phú thuộc huyện Châu Thành. Đến tháng 7/1972, thời kỳ bình định ác liệt của địch, lại có quyết định của Tỉnh ủy chia đôi Châu Thành, thành hai huyện Châu Thành Đông và Châu Thành Tây, xã Tân Phú thuộc huyện Châu Thành Tây.

Sau ngày thắng lợi 30/4/1975, Tân Phú là xã thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Đến ngày 01/7/2025, Tân Phú là một trong 124 xã, phường của tỉnh Vĩnh Long.

2. Vị trí địa lý

Tân Phú là xã thuộc cánh Đông của tỉnh Vĩnh Long có vị trí địa lý:

- Phía đông giáp xã Phú Túc.

- Phía tây giáp xã Chợ Lách.

- Phía nam giáp sông Hàm Luông.

- Phía bắc giáp sông Tiền.

3. Diện tích và dân số

Tân Phú là dải đất phì nhiêu, do phù sa của sông Tiền và sông Hàm Luông bồi tụ. Địa bàn xã Tân Phú có nhiều sông rạch chằng chịt, có 03 cồn hình thành trên sông Tiền và sông Hàm Luông, về giao thông đường bộ có Quốc lộ QL.57B, QL.57C nối dài các xã Tân Phú, Tiên thủy, Phú Túc và các tuyến đường liên xã như: Tân Phú - Phú Túc, Tân Phú - Tiên Thủy; đường thủy có sông Tiền, sông Ba Lai, tạo nên hệ thống giao thông thủy, bộ chằn chịt, thuận lợi trong lưu thông đường thủy lẫn đường bộ.

Sau nhiều năm khai phá và sắp xếp lại đơn vị hành chính. Đến nay, toàn xã có tổng diện tích đất tự nhiên là 5.193,17 ha, dân số có 8.198 hộ với 35.533 nhân khẩu, đa số là người kinh, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, một bộ phận nhỏ sống bằng nghề kinh doanh, buôn bán và sản xuất nhỏ.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Nhân dân xã Tân Phú đã phát huy cao độ truyền thống yêu nước của dân tộc, cùng nhau đoàn kết đấu tranh chống thù trong giặc ngoài, đóng góp nhiều công sức, của cải, máu xương cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc. Ghi nhận những thành tích đóng góp cho cách mạng, ngày 11/6/1999, Nhân dân và lực lượng vũ trang Nhân dân xã Phú Đức được Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân” (nay là xã Tân Phú).

4. Phát triển kinh tế - xã hội

Tân Phú là xã nằm cách trung tâm tỉnh Vĩnh Long hơn 31,2 km. Trong những năm gần đây, điều kiện tự nhiên và khí hậu không thuận lợi, do tác động của biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc sản xuất và đời sống Nhân dân. Được sự quan tâm của cấp trên và sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị và Nhân dân trong xã nên đã chủ động khắc phục được những khó khăn, tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, nên cuộc sống người dân ngày càng ổn định, thu nhập Nhân dân ngày càng được nâng lên.

Về diện tích sản xuất nông nghiệp của xã là 3.475,70 ha. Trong đó, diện tích trồng dừa là: 305,04 ha, tổng sản lượng ước đạt 01 triệu trái/năm; bưởi da xanh là 615,48 ha, ước đạt 2.536 tấn/năm; chôm chôm  1.040,65 ha, ước đạt 1.740 tấn/năm; sầu riêng: 1.170,18 ha, ước đạt 2.700 tấn/năm. Ngoài ra chăn nuôi gia súc, gia cầm cũng đang từng bước phát triển. Bên cạnh đó, lĩnh vực thương mại, dịch vụ và du lịch cũng phát triển khá, xã có: 42 doanh nghiệp, 582 cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ (trong đó có 09 điểm du lịch sinh thái), đang hoạt động ổn định.

Xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, đây là điều kiện cơ bản để phát triển kinh tế xã hội của xã Tân Phú. Vì vậy, trong những năm qua, cả hệ thống chính trị tập trung thực hiện với nhiều phương thức huy động các nguồn vốn đầu tư kết cấu hạ tầng, vận động các nguồn lực bên ngoài và Nhân dân trong xã. Trên địa bàn xã Tân Phú hiện nay có đường giao thông nông thôn được nhựa hóa và bê tông hóa trên 70 %. Với sự hỗ trợ từ các nguồn vốn cấp trên, các tuyến đường huyết mạch nối liền từ trung tâm xã đến các vùng trọng điểm của tỉnh và các vùng lân cận đã đầu tư xây dựng, tạo điều kiện để giao thương hàng hóa cũng như đi lại của Nhân dân. Song song với xây dựng giao thông nông thôn, hệ thống thủy lợi được xây dựng hoàn chỉnh, hệ thống đê bao sông Tiền và sông  Ba Lai được khép kín, được xác định đây là công tác quan trọng có ý nghĩa quyết định trong sản xuất nông nghiệp của địa phương.

Trên địa bàn xã Tân Phú hiện nay có hệ thống lưới điện hoàn chỉnh; hệ thống nước sinh hoạt từ nhà máy nước của Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường của tỉnh phủ khắp toàn xã.

Về văn hóa, xã hội: Hệ thống hạ tầng phục vụ  giáo dục, y tế cũng được quan tâm đầu tư, từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất cho công tác giáo dục. Trên địa bàn xã có 02 trường Trung học cơ sở, 03 trường tiểu học và 03 trường mầm non, công tác giáo dục được theo hướng chuẩn hóa, quy mô giáo dục ở các cấp học trên địa bàn xã tiếp tục được phát triển, công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia đang được tập trung thực hiện theo quy định.

Hoạt động của y tế được phát huy có hiệu quả, công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho Nhân dân được triển khai thực hiện tốt. Công tác phòng chống dịch bệnh được thực hiện chặt chẽ, không để xảy ra các ổ dịch trên địa bàn xã. Tổ chức thực hiện các chương trình y tế quốc gia được duy trì. Thực hiện tốt công tác dân số kế hoạch hóa gia đình, đến nay mạng lưới hoạt động của cộng tác viên dân số ở các ấp đã kết hợp nhiều biện pháp và nguồn lực, công tác truyền thông dân số được mở rộng, nhằm hạn chế thấp nhất sinh con thứ ba. Trạm Y tế xã đạt chuẩn quốc gia vào năm 2016.

Công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho các đối tượng chính sách được quan tâm thực hiện. Thường xuyên tổ chức thăm viếng, tặng quà cho gia đình chính sách trong dịp lễ, tết; xây dựng nhà tình nghĩa cho gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, công tác an sinh xã hội cũng được địa phương quan tâm, hỗ trợ hộ nghèo phát triển sinh kế thông qua các hoạt động phát triển sản xuất nông nghiệp. Trong đó, hỗ trợ hộ nghèo các mô hình sản xuất gắn với điều kiện kinh tế- xã hội của địa phương. Đến cuối năm 2024, tổng số hộ nghèo toàn xã là còn 126 hộ, tỷ lệ 1,54%, hộ cận nghèo giảm còn 133 hộ, tỷ lệ 1,63%.

Đảng bộ xã Tân Phú có 895 đảng viên, đang sinh hoạt tại 35 Chi bộ, Đảng bộ trực thuộc. Trong những năm qua, Đảng bộ xã đều hoàn thành tốt nhiệm vụ hoặc xuất sắc nhiệm vụ, được tặng giấy khen hoặc bằng khen của huyện, tỉnh. Tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững, lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Chính quyền được nâng lên. Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đều đạt vững mạnh, có nhiều năm đạt thành tích xuất sắc.

Tổng kết qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước, xã Tân Phú đóng góp to lớn góp phần vào thắng lợi chung của toàn dân tộc. Để ghi nhận sự cống hiến, hy sinh, Đảng và Nhà nước đã phong tặng nhiều danh hiệu cao quý cho tập thể và cá nhân thuộc xã Tân Phú như: 01 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, 78 Bà mẹ được truy tặng, phong tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”; 972 người tham gia hoạt động cách mạng và 62 gia đình nuôi giấu cán bộ hoạt động cách mạng; 350 cán bộ tiền khởi nghĩa và lão thành cách mạng; 125 thương binh, bệnh binh; 464 liệt sĩ và 1.398 cán bộ, chiến sĩ, quần chúng ưu tú được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương, Huy chương.